Diz protez ameliyatlarının ileri teknoloji kullanılan cerrahi yöntemlerle daha etkili bir şekilde yapılabileceğini belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Bombacı, “Ortopedik ameliyatlarda robotik cerrahinin kullanım alanı gittikçe genişliyor. Robotik diz protezi cerrahisinde daha minimal kesilerle hedefe ulaşmak mümkün. Robotik cerrahi sayesinde daha az ve doğru kesi yapıyor, bir nevi protezi kişiselleştirerek uygulamış oluyoruz” dedi.
Robotların her alanda kullanımının yaygınlaşması sürerken buna paralel olarak ortopedi alanında da protez cerrahisinde robotun günden güne görünürlüğünün arttığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Bombacı “Bu teknolojiler cerrahların ameliyat esnasında daha hassas, doğru ve tekrarlanabilir işlemler yapmalarına olanak tanıyor” diye konuştu.
“ROBOTİK CERRAHİDE GİTTİKÇE ARTAN BİR TALEP VE UYGULAMA VAR”
Teknolojik gelişmelerin hayatın hemen hemen her alanında önemli bir yer tuttuğunu vurgulayan Prof. Dr. Bombacı, “Bu gelişmelerin ortopedi ve tıpta yansımalarından biri de robotik cerrahi. Robotik cerrahi, diğer branşlarda değişik amaçlarda kullanılmakla beraber, ortopedi ve travmatoloji alanında daha çok protez cerrahisinde yer bulmuş durumda. Bu konuda gittikçe artan bir talep ve uygulama var” şeklinde konuştu.
“ENDİKASYON AÇISINDAN BÜYÜK BİR FARK YOK”
Diz protez cerrahisinde hastanın hareket kabiliyetiyle birlikte yaşam kalitesini de artırmanın mümkün olabildiğini söyleyen Prof. Dr. Bombacı, şu bilgileri verdi:
“Diz protezlerde eklemin bozulmuş olan yüzeyleri uzaklaştırılarak, metal ve plastik bir kaplama ile kaplanır ve hastanın ağrılı, hareketsiz dizi daha konforlu bir yaşam sürecek şekilde tedavi edilir. Robotik diz protezinde işlemleri, önceden planlanarak yapılan programa göre yürütüyoruz. Normal diz protezi ile robotik diz protezi arasında endikasyon açısından büyük bir fark yok. Ancak bazı durumlarda robotun belirgin avantajları mevcuttur. Sözgelişi, dizin üst ve alt bölümündeki kemiklerde oluşan büyük deformiteleri olan hastalarda yapılan diz protezi ameliyatları robotik cerrahi ile çok daha iyi sonuçlar alınacak şekilde uygulanabilir. Çünkü ameliyat başlamadan önce bacağın bir bütün olarak robota üç boyutlu tanıtılması mevcut deformitelerin sebep olacağı teknik zorlukları en aza indirir.”
Robotik cerrahinin de diğer protez ameliyatlarında olduğu gibi 60-65 yaşlarından sonra daha sık tercih edildiğini belirten Prof. Dr. Bombacı, hastada romatizma ya da dizde meydana gelen travma sonucu kalıcı hasar oluşmuş bir durum olduğunda robotik cerrahinin daha erken yaşta da uygulanabileceğini söyledi.
“YAPILAN HESAPLAMALARLA EN UYGUN BİLGİLERİ ELDE ETMEMİZ MÜMKÜN”
“Normal protezlerde çok başarılı bir ameliyat geçmesine rağmen komplikasyon gibi sebepler yüzünden bazen hastalar memnun kalamayabiliyor. Bazen de hiçbir sebep bulunmamasına rağmen bu hastalarda yüzde yüz oranında memnuniyet sağlanamayabiliyor. Bu durumlarda bazı henüz tam tespit edilememiş sebeplerden şüphelenilmekte ve bu da değişik arayışlara gidilmesine neden olmaktadır. Robot, bu arayışlardan bir tanesidir” diye konuşan Prof. Dr. Bombacı, bu cerrahi işlemi ile ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Protez uygulanacak hastalarda zaman içinde ciddi kemik hasarları ortaya çıkabilir ya da diz daha önceden kendisi deforme olup artroza gitmiş olabilir. Bu durumlarda robotun uygulamadaki olumlu etkisi daha belirgin oluyor. Bu tür protez ameliyatlarında robot sayesinde daha az ve daha doğru kesi yapıyor, bir nevi protezi kişiselleştirerek uygulamış oluyoruz. Klasik protezlerde de ameliyat öncesi planlama yapmak gerekiyor fakat robotik cerrahide planlama çok daha ayrıntılı yapılabiliyor. Ayrıca bazı robotlarda ameliyat öncesi planlamaya ilave olarak cihaza ameliyat esnasında da verilebilen bilgiler sayesinde yapılan hesaplamalarla en uygun protez yerleştirme sonuçlarını elde etmemiz mümkün. Robot, ameliyat edilen bacağı boydan boya olduğu gibi değerlendirerek, en uygun kesilerin yapılmasını ve hastanın yapısına uygun bir protez takılmasına olanak sağlıyor.
Bunun dışında, özellikle geç gelen hastalarda, kemiklerde oluşan hasarlara bağlı olarak zamanla dizde gelişen anormal yüklenmeler yumuşak dokularda da hasar oluşmasına sebep olur. Yumuşak doku hasarları, protez yaparken ayrı bir öneme sahiptir çünkü, dizin dengesini sağlamak, protezi uygun bir şekilde yerleştirmek için bağları mutlaka dikkate almak gerekir. Eğer bir protez dengesiz yapılırsa daha erken yıpranacaktır. Dolayısıyla diz protezi cerrahisinde, kişilerde dizdeki problemler ve deformitelerin farklı olması sebebiyle protez bileşenlerinin de farklı açılarda olması kaçınılmazdır. Bu konuda robotun katkısı önemlidir.”
“AMELİYAT EDİLEN BÖLGEDE HASTANIN DAHA AZ HASAR ALMASI SAĞLANABİLİYOR”
Robotik cerrahinin daha az ve doğru kesi yapılmasına imkan sağladığını belirten Prof. Dr. Bombacı, “Robot kullanılan durumlarda ameliyat öncesinde yapılan hesaplamalarla daha az kesilerle hedefe ulaşmak mümkün olduğu için ameliyat edilen bölgede hastanın daha az hasar alması sağlanabiliyor. Böylelikle iyileşme süreci hızlanıyor. Ameliyat sonrası dönemde de ameliyat edilmiş bacağın üzerine yük verme zamanında klasik protez ile robotik protez arasında fark yokken, yumuşak doku iyileşmesi ve hastanın daha erken hareket açıklığına kavuşması açısından robot uygulamalarının erken dönemde kazanımları olduğunu söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
“CERRAHIN EĞİTİMİ, OLAYA MÜDAHALESİ OLDUKÇA ÖNEMLİ VE GEREKLİDİR”
Diz protez ameliyatlarında yapılan robotik cerrahi de cerrahın deneyiminin önemine işaret eden Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Bombacı, sözlerine şöyle son verdi: “İnsanlar, robot deyince, ameliyatı kendi başına yapan bir teknoloji hayal ediyor. Elbette durum böyle değil. Robot, süreci daha iyi yönetmek için yardımcı teknolojik bir imkân olarak kullanılıyor. Robot kullanılan protez ameliyatlarında ameliyatı yapan, karar veren, zaman zaman kararı değiştiren ve ana hatları ile yöneten cerrahtır. Bu süreçte robot kullanılarak teknolojinin imkanlarından yararlanılmış oluyor. Robot, şu anda tek başına bir makine olarak bu işlemi yapabilecek durumda değil. Dolayısıyla cerrahın eğitimi, deneyimi son derece önem taşıyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
